Hàng chục tỉ USD trả tiền tác quyền và sự bùng nổ của công nghiệp giải trí

Chuyện 24h Thứ 5, 19/06/2025 11:55:13 AM Theo Báo Lao Động

Mới đây, thông tin Rosé (Blackpink) rút khỏi Hiệp hội Bản quyền Âm nhạc Hàn Quốc (KOMCA) gây xôn xao dư luận.

Trong tương lai, tất cả bản quyền âm nhạc của Rosé sẽ được quản lý bởi nhà xuất bản Mỹ. Lợi nhuận sẽ được phân phối bởi công ty quản lý hiện tại của cô, Atlantic Records, có trụ sở tại Mỹ.

Dispatch cho rằng, Rosé đang hoạt động nhiều tại Mỹ, nên cô rút khỏi KOMCA để có thể quản lý bản quyền của mình hiệu quả hơn. Có ý kiến cho rằng Rosé không cần thiết phải quản lý bản quyền riêng biệt ở cả Mỹ và Hàn Quốc vì sẽ phải trả phí gấp đôi.

Việc Rosé rút khỏi KOMCA gây xôn xao, bởi cô là nghệ sĩ hiếm hoi ngừng hợp tác với tổ chức này suốt hơn 20 năm qua.

Bởi lẽ, cách thức thu tiền, phân chia phần trăm cho các bên của các tổ chức quản lý quyền tác giả âm nhạc trên thế giới có sự khác biệt.

Tại Mỹ, 12,3% doanh thu phát trực tuyến thuộc về chủ sở hữu bản quyền; tại Vương quốc Anh, con số này là 16% và tại Đức là 15%. Ở Hàn Quốc, con số này chỉ là 10,5%, thấp hơn từ 1,8% đến 5,5% so với các quốc gia lớn ở nước ngoài.

Như ở Hàn Quốc, doanh thu bài hát trước khi đến tay người sáng tác phải đi qua nhiều lớp, bao gồm nhà phân phối và một số tổ chức quản lý bản quyền.

Các chuyên gia tin rằng, vì Rosé hoạt động cả ở Hàn Quốc và nước ngoài, nên cô phải trả phí cho cả các nhà xuất bản quốc tế và trả phí một lần nữa cho các nhóm bản quyền trong nước như KOMCA.

Việc khấu trừ gấp đôi này làm giảm đáng kể thu nhập cuối cùng của nữ ca sĩ. Trong khi các thỏa thuận nền tảng phát trực tuyến lớn (như với Apple Music) có thể mang lại cho Rosé 100% doanh thu, thì việc thông qua các kênh quản lý tác quyền ở Hàn Quốc có thể giảm con số đó xuống chỉ còn 60-70%.

Ngược lại, nhiều nghệ sĩ nước ngoài chỉ làm việc với một nhà xuất bản duy nhất để quản lý bản quyền và thu nhập của họ, tạo ra hệ thống hiệu quả hơn và thân thiện hơn với người sáng tạo.

Theo Hollywood Report, chỉ riêng nền tảng Spotify đã trả 10 tỉ USD tiền tác quyền trong năm 2024. Trong đó, 5 tỉ USD được trả cho các nghệ sĩ indie (hoạt động độc lập).

Ông Sam Duboff, Giám đốc tiếp thị và chính sách toàn cầu của Spotify, khẳng định, con số đó nói lên những cơ hội lớn mà nghệ sĩ có thể tìm kiếm.

"Hiện nay, có rất nhiều nghệ sĩ lựa chọn đi theo con đường đầu quân cho hãng thu âm lớn để có được sự đầu tư và nguồn lực tốt hơn. Các hãng thu âm độc lập đứng ở vị trí trung gian và có các dịch vụ quản lý tiền tác quyền, nhưng nghệ sĩ sẽ được hưởng doanh thu tốt hơn. Sau đó, thậm chí các nghệ sĩ có thể hoạt động độc lập, giữ 100% tiền tác quyền cho bản thân và tự quảng bá ca khúc của mình", ông Sam Duboff chia sẻ.

Spotify báo cáo rằng hơn 1.500 nhạc sĩ nhận tiền bản quyền trên 1 triệu USD (hơn 26 tỉ đồng) trong năm 2024, cho thấy các nhạc sĩ có thể kiếm bộn tiền từ các nền tảng phát hành nhạc trực tuyến.

Các đơn vị phát hành nhạc trực tuyến sử dụng doanh thu từ người đăng ký, trả phí tác quyền cho các bên nắm giữ bản quyền âm nhạc, bao gồm các hãng thu âm, nhà xuất bản và các đơn vị quản lý tác quyền khác sở hữu bản quyền danh mục bài hát.

Ngoài ra, các tác giả sẽ nhận được nhiều nguồn thu khác từ tiền tác quyền, như các sản phẩm vật lý (CD, đĩa cát-xét, băng nghe nhạc), các đêm diễn live có sử dụng ca khúc, phát hành đồng bộ (phim chuyển thể, nhạc kịch)...